De opvolger van de klavecimbel
De pianoforte (of fortepiano of hammerklavier) was de ‘opvolger’ van de klavecimbel. Opvolger tussen aanhalingstekens, want eigenlijk was de pianoforte een heel ander muziekinstrument dan het klavecimbel, met een totaal andere klank. Bij een klavecimbel werden bijvoorbeeld, bij het indrukken van een toets, de snaren door een pennetje ‘getokkeld’. Bij een pianoforte slóeg de hamer tegen de snaar tijdens het indrukken van een toets. Hierdoor kon er nu luid én zacht worden gespeeld. Pianoforte betekent in het Italiaans dan ook ‘zacht (en) sterk’.
Vele verbeteringen
In de loop van de jaren werden er veel verbeteringen van de piano doorgevoerd.
Van leer naar vilt
De hamertjes werden eerst voorzien van hard leer, maar later werden de hamertjes gemaakt van samengeperst, zacht vilt. De klank werd daardoor ronder en meer zangerig.
Vilten hamerkoppen voor een 'ronder' geluid
Van hout naar gietijzer
Het frame werd eerst nog van hout gemaakt, later werd dat hout vervangen door gietijzer. Hierdoor kon er veel meer spanning op de snaren worden gezet, waardoor het geluid nog krachtiger werd en ook de stemvastheid belangrijk verbeterde.
Dubbele repetitiemechaniek
Verder werd in 1822 de zogenoemde dubbele repetitiemechaniek uitgevonden door ene Sébastien Erard. Het principe hiervan is dat de hamer na de aanslag niet in de rusttoestand terugvalt, maar halverwege wordt opgevangen door een met leer bespannen ‘vanger’. Het voordeel is dat er nu snel achter elkaar op dezelfde toets kan worden gespeeld. In de tweede helft van de 19de eeuw konden componisten en pianisten van deze mogelijkheden gebruik maken.
De pianola
Later werd ook de pianola erg populair. Een pianola is een gewone piano, die bespeeld wordt met behulp van ponskaarten, ongeveer zoals bij een draaiorgel.
Voorbeeld van een pianola
Een populair en veelzijdig instrument
De laatste 100 jaar is er weinig aan de piano (in de loop van de tijd werd de naam ingekort) veranderd. Kennelijk is het prachtige instrument helemaal ‘uit-ontwikkeld’. En tot op de dag van vandaag spelen mensen graag op dit veelzijdige instrument. Het is ook een instrument dat geweldig mooi gecombineerd kan worden met (heel veel) andere muziekinstrumenten. Gelukkig is er ook ongelofelijk veel muziek geschreven voor piano. Van zeer eenvoudig tot super gecompliceerd.
