Veelgestelde vragen

Om een piano mooi op toon hoogte te houden (440Hz) is het in de regel nodig dat een piano twee maal per jaar gestemd moet worden. Bij sommige piano’s, die erg stemvast zijn, volstaat soms één stembeurt per jaar. Toch zijn er nogal wat musici die hun instrument zelfs drie keer per jaar gestemd willen hebben!

De stem- of normaaltoon, ook wel kamertoon of diapason genoemd, is in de muziektheorie de toon a’ uit het eengestreept octaaf, met de wetenschappelijke benaming A4, waarvan internationaal de toonhoogte in mei 1939 in Londen vastgesteld is op een frequentie van 440 Hz (Hertz). Normaal gesproken stemmen wij de instrumenten dan ook altijd vanaf de A4 op 440 Hz.

Een piano raakt eigenlijk zelden of nooit ontstemd door het spélen. Een piano ontstemt voornamelijk door het verschil in luchtvochtigheid. Hoe meer dus de luchtvochtigheid wisselt, hoe sneller een piano ontstemd raakt. Een Dampp-Chaser zorgt ervoor dat de luchtvochtigheid gelijkmatig wordt verdeeld. Wij bouwen graag een Dampp-Chaser in uw piano of vleugel. Het is een behoud voor uw instrument!

Een piano heeft een staand mechaniek, waardoor de hamer van achter naar voren tegen de snaar slaat. Een vleugel heeft een liggend mechaniek, waarbij de hamerkop van beneden naar boven tegen de snaar slaat. Door het verschil in mechaniek is de touché van een piano heel anders dan die van een vleugel. Met een vleugel kan dan ook dynamischer worden gespeeld. Dit maakt dat een vleugelmechaniek heel anders in elkaar zit dan van een piano. Daarnaast is een vleugel meestal groter dan een piano en dit betekent dat ook de klankbodem groter is en de snaren langer zijn. Dit heeft een gunstige uitwerking op de klank.

Het meest in het oog springend verschil tussen een vleugel en een piano is de vormgeving. Het verschil tussen een vleugel en een piano is dan ook duidelijk te zien. Maar de prijs is meestal ook heel anders: een vleugel is vaak een stuk duurder dan een piano.

Wanneer een toets wordt ingedrukt slaat een hamer tegen een snaar. Iedere toets heeft een eigen hamer. Door dat slaan ontstaan er een trillingen en dat zorgt voor geluid. Aan de achterzijde van de piano bevindt zich de klankbodem, waardoor er ook volume ontstaat. En, hoe groter dus de klankbodem is, des te luider is de (maximale) klank. De klank- of zangbodem is dus eigenlijk het belangrijkste onderdeel als het gaat om het voortbrengen van (een mooie) klank.

Het hangt een beetje af van het model, maar het schommelt rond de 230 stuks. Dat zijn er erg veel, zeker als je het vergelijkt met de ’slechts’ 88 toetsen die een piano heeft. De meeste toetsen hebben dan ook maar liefst 3 snaren (een aantal toetsen heeft 2 snaren en een enkele toetsen hebben 1 snaar).

De snaren zijn gemaakt van staal, terwijl de snaren van de baskant (de linkerkant van het toetsenbord) ook nog eens zijn omwikkeld met koper. Dat laatste is gedaan om voldoende ‘laagte’ in de toon te kunnen krijgen. Hoe dikker een snaar is, des te lager wordt namelijk de toon.

De trekkracht van alle snaren samen is maar liefst 17.000 kilo (bij een vleugel zelfs 20.000 kilo). Een piano moet dus een geweldig sterk frame hebben om die enorme spanning te kunnen opvangen. Vandaar dat het frame gemaakt is van gietijzer. En gietijzer is nu eenmaal ‘loodzwaar’.

Een piano heeft soms 2 pedalen, maar (tegenwoordig) meestal 3. Uitgaande van 3 pedalen, dient het rechter pedaal om de dempers te lichten zodat de tonen doorklinken als de toets wordt losgelaten. De linkerpedaal dient ervoor om zachter te spelen (dynamisch). De middelste pedaal kan worden gebruikt om te studeren. Het volume wordt dan zodanig gedempt dat anderen minder last hebben van het oefenen. Als een piano 2 pedalen heeft (en dus geen oefenpedaal) kan een moderator worden ingebouwd, waardoor hetzelfde effect worden bereikt (door een hendel om te zetten onder de speeltafel).

Ja. Behalve dan de middelste pedaal. De middelste pedaal bij een piano (niet bij elke piano aanwezig) is een zogenaamd oefen- of studiepedaal. De middelste pedaal bij een vleugel is het zogenaamde sostenuto pedaal. Het effect hiervan is dat het bijvoorbeeld het aangeslagen basakkoord blijft liggen (aangehouden), zolang het pedaal blijft ingedrukt.

Met betrekking tot het linkerpedaal is het nog interessant om te weten dat de manier waarop het effect van het gebruik van de pedaal wordt bereikt, totaal verschillend is. Want bij een piano wordt de slag, die de hamerkop maakt, gehalveerd. En bij een vleugel schuift de hamerkop een stukje op, zodat er slechts 2 snaren worden aangeraakt in plaats van 3 snaren.